SA 8000 / ISO 26000 Sosyal Sorumluluk Standardı, hizmet veya üretim süreçlerinin, insan haklarının gereği olan değerlere uygun bir sistem altında çalıştığını ölçümler.
SA8000 Standardı, bir kuruluşta sağlık ve güvenlik koşullarının tesis edildiğini; çalışanların yaşlarının çalışmaya uygun olduğunu ve zorla çalıştırmanın yapılmadığını; ırk, cinsiyer, din gibi sosyal ayrımcılığa konu uygulamaların bulunmadığını; ücretlendirmede farklılık gözetilmediğini ve yeterli ücret ödendiğini; çalışma ve mesai saatlerine uygun çalışıldığını; örgütlenme ve toplu sözleşme hakkının sağlandığını sistemli olarak güvence altına almaktadır.
Günümüz koşullarında kuruluşlar artan bir şekilde müşterilerin, genel kamuoyunun , resmi kurumların ve sivil örgütlerin etkisi altındadır. Bu gruplar , ISO9001 Kalite Yönetim Sistemi ile güvence altına alınmış kaliteli ve uygun fiyattaki ürün/hizmet sunumunun dışında, kuruluşları, ürün veya hizmeti üretirken çevreye saygılı olmaları, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önlemleri almaları ve sosyal sorumluluklarını yerine getirmeleri yönünde zorlamaktadır.
İnsan hakları bilincinin yaygınlaşmasına paralel olarak SA 8000 / ISO 26000, liderlik esasına dayalı, kapsamı şirket dahilinde; ortaya çıkarmaktan çok önlemeye odaklı, sürekli gelişmeyi hedef alan, sosyal sorumlulukların ölçümlendiği bir standart olarak 1997 yılında yayınlanmıştır.
SA 8000 / ISO 26000, çalışma koşullarını genel olarak iyileştirme, tüm iş ve ülke sektörlerinde evrensel standart sağlamak, dünya ve genelinde insan hakları ve çalışma örgütleriyle paralel şekilde çalışmak, iş ve tüketim toplumunu karşılıklı kazanca yönelik bir yaklaşımla teşvik etmeyi misyon edinmiştir.
SA 8000 / ISO 26000 Sosyal Sorumluluk Sistemi Kuran Bir Kuruluşta:
- Yürürlükteki yasalara karşı sosyal sorumluluk güvence altına alınmış olacaktır.
- Firma imajı güçlenecek ve uluslar arası alanda firmanın kredibilitesi artacaktır.
- Üçüncü taraflara ve müşterilere karşı sosyal sorumlulukların yerine getirildiğini ispatlamış olacak ve müşteriler tarafından sürekli tetkik geçirme gerekliliği ortadan kalkacaktır.
- Çalışanların motivasyonu artacaktır.
- Çalışanların uzun süreli istihdamı sağlanacak ve yeni işgücü yetiştirme sürecinden tasarruf edilecektir.
SA 8000 / ISO 26000 SOSYAL SORUMLULUK YÖNETİM SİSTEMİ KURMA AŞAMALARI
1 - Mevcut Durumun Tespiti
İlk aşamada kanuni gerekliliklere karşı kuruluşun durumu tespit edilir. Çalışanların, çalışma koşullarından memnuniyeti belirlenir. Çalışılan ortamın sağlıklı ve güvenli olup olmadığı incelenir.
2 - Sosyal Sorumluluk Yönetim Sistemi Oluşum Planı
Sosyal sorumluluk yönetim sistemi faaliyetlerini organize edecek takımın ve bu takıma destek verecek diğer birimlerin zaman ve gücünü en etkin şekilde kullanabilmek için ele alınacak konuların ve sorumluların belirlenmesi ve bunun bir zaman çizelgesine dökülmesi aşamasıdır. Bu plan, belli peryotlarda gözden geçirilir ve gerekiyorsa güncellenir.
3 - Eğitim
Sosyal sorumluluk yönetim sistemi öncelikle uygun seviyelerdeki kilit çalışanlara tanıtılır. Eğitim faaliyetlerinde tüm detayların aynı şekilde aynı yoğunlukta her çalışana aktarılmasından ziyade seviyelendirilmiş yetki ve sorumluluklara, uygun detay ve içerik aktarılır. Ancak bu şekilde mevcut kaynaklarımızı (eğitimci, eğitime katılan ve ilgili maliyetler) etkin bir şekilde kullanmış ve herkesi gereksiz detaylara boğmamış oluruz. Yeni işe başlayanların sosyal sorumlulukları ile ilgili eğitilmesi ve bilinçlendirme programlarının devamı sağlanır.
4 - Sosyal Sorumluluk Yönetim Sisteminin Kurulması
Bu konuyla ilgili pratik uygulama genellikle kuruluşun büyüklüğüne göre çalışma takımları oluşturmaktır. Bu takımların önderliğinde firmanın yapısına uygun bir sosyal sorumluluk politikası oluşturulur. Çocuk işçi, zorla çalıştırma, iş sağlığı ve güvenliği, örgütlenme ve toplu sözleşme hakkı, ayrımcılık, disiplin uygulamaları, çalışma saatleri, maaş ve diğer ücretler konusunda kuruluş prosedürler oluşturulur. Kuruluş taşaronlarını da sosyal sorumlulukları açısından seçme ve değerlendirmeye tabi tutar ve bu kriterler çerçevesinde uygulamaya geçer.
5 - İç Tetkiklerin Gerçekleştirilmesi
Sosyal sorumluluk yönetim sisteminin oluşumunun tamamlandığı kararı verildikten sonra alt sistemlerin planlandığı gibi çalışıp çalışmadığının, birbirleri ile uyumunun, etkinliğinin kontrol edildiği iç tetkikler yapılır. Burada tespit edilen uygunsuzluklar / gelişmeye açık alanlar bir plan dahilinde ele alınır.
6 - Gözden Geçirme
Üst yönetim sosyal sorumluluk sistemini; kanuni ve diğer gerekliliklere uyumunu, taşeron seçimini, hedefleri, düzeltici/önleyici faaliyetleri, prosesleri ve onların performanslarını, müşteri şikayetleri ve memnuniyetlerini, iyileştirme çalışmalarını, kaynak ihtiyaçlarını gözden geçirir, sistemin etkinliğini ve sürekliliğini sağlar.